Motivatie bij type 1 diabetes
Motivatie. Het klinkt vaak als iets vanzelfsprekends, maar voor mensen met type 1 diabetes is het allesbehalve simpel. Elke dag opnieuw moet je beslissingen nemen: meten, insuline zetten, eten plannen, rekening houden met beweging, stress of hormonen. Het vraagt niet alleen tijd, maar ook energie.
Waarom motivatie soms zo moeilijk is
Het lastige aan motivatie is dat ze niet constant blijft. Je kan periodes hebben waarin alles vanzelf lijkt te gaan, en momenten waarin je gewoon geen zin meer hebt. En dat is normaal.
Wat maakt het extra uitdagend bij diabetes?
Je hebt nooit écht een pauze.
Het kost mentaal veel energie, en net omdat het vaak onzichtbaar is, begrijpt de omgeving niet altijd wat het allemaal vraagt.
Soms reageert je bloedsuiker totaal anders dan verwacht → frustratie.
Intrinsiek vs. extrinsiek
Er zijn verschillende soorten motivatie.
Intrinsiek: iets doen omdat jij het zelf belangrijk vindt, bv. energie hebben om te sporten, je fitter voelen, je onafhankelijker voelen.
Extrinsiek: iets doen omdat iemand anders het van je verwacht of omdat er een beloning aan hangt, bv. je arts tevreden stellen of punten halen op je HbA1c.
Beide soorten motivatie spelen een rol, maar intrinsieke motivatie werkt meestal duurzamer.
Hoe omgaan met motivatie(dips)?
Misschien wel het belangrijkste om te onthouden: motivatie is geen rechte lijn. Het gaat op en neer, en dat is helemaal oké. Het helpt om te herkennen wanneer je in een dip zit, en jezelf niet meteen af te rekenen. Kleine stappen, mildheid en even stilstaan bij je "waarom" kunnen al een verschil maken.
Mild zijn voor jezelf
Niemand is altijd 100% gemotiveerd. Je hoeft niet perfect te zijn. Dips betekenen niet dat je gefaald hebt, maar dat je mens bent. Selfcare bij type 1 diabetes gaat dus niet alleen over insuline en cijfers, maar ook over ruimte geven aan jezelf.
Wanneer het meer is dan motivatie ✋
Iedereen met type 1 diabetes kent periodes waarin motivatie minder aanwezig is. Het komt vaak voor, maar dat betekent niet dat we het als normaal moeten aanvaarden. Deze momenten zijn mentaal erg belastend en vragen energie die er vaak al zo weinig is. Precies daarom verdienen ze aandacht en steun — en niet een schouderophalen met “het hoort erbij”.
Een motivatie-dip is meestal tijdelijk: je voelt minder zin om bezig te zijn met je diabetes, maar kan na een tijdje of met kleine stappen vaak wel opnieuw aansluiting vinden. Toch helpt het vaak om er niet alleen doorheen te gaan. Steun van je omgeving, lotgenoten of coaching kan net dat verschil maken, zodat je niet verder wegzakt en ook een burn-out kan voorkomen.
Bij depressieve klachten voelt het anders:
Je bent langdurig uitgeput door de constante zorg.
Je ervaart gevoelens van somberheid of moedeloosheid.
Je hebt weinig zin of plezier in dingen die je vroeger wel leuk vond.
Alles voelt zwaar en betekenisloos.
Mensen met diabetes lopen bovendien een hoger risico op het ontwikkelen van depressieve klachten. Het is daarom extra belangrijk om die signalen tijdig te herkennen.
Depressieve klachten gaan verder dan een gewone motivatiedip en vragen vaak professionele ondersteuning. Als je merkt dat je langdurig vastloopt of weinig levensvreugde ervaart, kan het helpend zijn om tijdig hulp te zoeken bij een psycholoog of huisarts.
✨ In mijn coaching werk ik rond motivatie en mildheid in het dagelijkse leven met type 1 diabetes. Bij signalen van depressieve klachten verwijs ik altijd door naar professionele psychologische hulp — omdat je dat niet alleen hoeft te dragen.
