Stress & Diabetes

Iedereen ervaart stress. Drukke dagen, deadlines, zorgen, ruzies, examens, onverwachte situaties…
Stress hoort bij het leven. Maar voor mensen met type 1 diabetes kan stress net dat tikkeltje extra ingewikkeld worden. Soms merk je dat je bloedsuiker ineens stijgt, zonder dat je iets gegeten hebt. Andere keren blijf je schommelen, hoe goed je ook telt of plant. Vaak is stress dan de stille stoorzender.

Maar wat gebeurt er eigenlijk in je lichaam bij stress? En waarom heeft het zo’n invloed op je bloedsuiker?

Stress zet je lichaam in ‘actie-modus’

Wanneer je stress ervaart — acuut of langdurig — maakt je lichaam stresshormonen aan, zoals:

• adrenaline

• cortisol

• glucagon

Deze hormonen bereiden je lichaam voor op een ‘vecht-of-vlucht’-reactie. Ze zorgen ervoor dat je:

• alerter bent

• meer energie beschikbaar hebt (glucose uit de lever)

• minder gevoelig bent voor insuline

Bij iemand zonder diabetes regelt het lichaam dit automatisch. Bij type 1 diabetes ontbreekt die automatische afstemming tussen insuline en glucosestijging → gevolg: je bloedsuiker stijgt of wordt onvoorspelbaar.

Stress - Een vicieuze cirkel dat moeilijk is om te doorbreken. Met invloed, zowel op jouw mental gezondheid als op jouw eetgedrag en type 1 diabetes

Acuut vs. chronisch

Acuut: korte, hevige stressmomenten kunnen een snelle piek geven in je glucosewaarden. Denk aan: spreken voor een publiek, een examen, een ruzie, een doktersafspraak. Soms zie je zelfs stijgingen nog vóór je begonnen bent.

Chronisch: langdurige stress (bv. werkdruk, relatieproblemen, perfectionisme, mentale belasting) kan je insulineresistentie verhogen. Daardoor:

• heb je meer insuline nodig voor dezelfde hoeveelheid koolhydraten

• wordt het moeilijker om stabiel te blijven

• ontstaan er sneller schommelingen of onvoorspelbare pieken

Stress zorgt vaak ook indirect voor schommelingen

Niet alleen de hormonale reactie speelt mee. Stress kan er ook voor zorgen dat je:

• minder slaapt (waardoor je insulinegevoeligheid daalt)

• anders (of minder gebalanceerd) eet

• minder beweegt

• minder goed toekomt aan self-care en diabetes management

En wanneer je bloedsuiker daardoor slechter geregeld staat, kan dat op zich opnieuw stress geven. Je voelt je minder goed in je vel, raakt sneller gefrustreerd en komt zo vaak onbewust in een vicieuze cirkel terecht.

En hoe doorbreek je die cirkel?

Je stress helemaal uitschakelen is vaak onmogelijk. Maar je kan wél leren:

• beter herkennen wanneer stress meespeelt

• kleine technieken inzetten om spanning te verlagen

• milder te zijn voor jezelf als het eens minder loopt

Enkele praktische tips:
✅ Bouw momenten in om bewust te ontspannen: ademhaling, yoga, mindfulness, wandelen in de natuur.
✅ Zorg voor voldoende slaap: een uitgeruste nacht maakt een wereld van verschil.
✅ Deel je zorgen: praten lucht op en verlaagt je stressniveau.
✅ Blijf bewegen: fysieke activiteit helpt je stresshormonen afbouwen.
✅ Wees mild: het is normaal dat je waarden niet altijd stabiel zijn bij stress.

Bij GlucoVibe kijken we niet alleen naar koolhydraten en insuline, maar ook naar de bredere puzzel van leven met diabetes. Want ook stress verdient een plek in jouw zelfzorgplan. Samen bouwen we aan jouw veerkracht.